Czy CBD działa na mózg – badania i odkrycia

27.09.2024

CBD, czyli kannabidiol to substancja chemiczna licznie występująca w konopiach, o której dużo się mówi w ostatnim czasie. Jej popularność wynika z tego, że potencjał terapeutyczny kannabidiolu jest bardzo obiecujący, a w przeciwieństwie do THC nie wywołuje efektu haju. Badania nad CBD wskazują, że ta niewielka cząsteczka oddziałuje na wiele kluczowych procesów w organizmie. Wpływa na układ odpornościowy oraz nerwowy, dlatego jest przedmiotem badań w psychiatrii, neurologii, onkologii, immunologii i innych dziedzinach nauki. W tym artykule skupimy się na oddziaływaniu CBD na funkcjonowanie mózgu.

Wpływ CBD na układ endokannabinoidowy mózgu

Początki lat 90-tych XX wieku to czas odkrycia układu endokannabinoidowego. Jego zadaniem jest utrzymanie optymalnego stanu organizmu, zwanego homeostazą. Odbywa się to za pomocą:

endokannabinoidów (czyli kannabinoidów produkowanych przez organizm),
receptorów kannabinoidowych, które reagują na sygnały przekazywane przez endokannabinoidy
enzymów, które odpowiadają za syntezę oraz rozkład tych chemicznych substancji.

Układ endokannabinoidowy składa się z dwóch typów receptorów:

CB1: znajdują się głównie w ośrodkowym układzie nerwowym (przede wszystkim w mózgu)
CB2 są rozmieszczone przede wszystkim w układzie odpornościowym oraz w niewielkiej ilości w mózgu.

Za stymulację receptorów kannabinoidowych odpowiadają endokannabinoidy produkowane przez organizm, ale nie tylko. Odkrycia współczesnej nauki pokazały, że fitokannabinoidy produkowane przez konopie wywierają podobny wpływ na receptory, co wewnętrzne kannabinoidy. Mechanizmy oddziaływania CBD na poszczególne receptory kannabinoidowe są interesującym zagadnieniem dla wielu naukowców, ale nadal nie zostały jeszcze w pełni poznane. Badania wskazują, że kannabidiol ma słabe powinowactwo z receptorami CB1 i CB2, jednak powoduje aktywność obydwóch receptorów. Niektóre badania sugerują, że oddziaływanie CBD na receptory CB1 i CB2 jest zależne od dawki, przy czym niskie dawki uznaje się za stymulujące. CBD ma także wpływ na aktywność anandamidu - czyli wewnętrznego kannabinoidu, co może wyjaśniać wywoływanie reakcji w receptorach kannabinoidowych.

CBD, a neuroplastyczność i regeneracja komórek nerwowych

Według prognoz Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, co trzeci polak zachoruje w swoim życiu na choroby neurologiczne. Takie prognozy pokazują, jak ważne jest w obecnych czasach, dbanie o komórki układu nerwowego. Badania poświęcone oddziaływaniu na receptory kannabinoidowe znajdujące się w mózgu sugerują, że CBD może wspomagać regenerację komórek układu nerwowego. Zauważono, że przyczynia się do zwiększenia poziomu BDNF. Jest to białko wydzielane przez neurony, które odpowiada za procesy uczenia się i zapamiętywania, rozwój i wzrost neuronów, a także apoptozę, neurogenezę oraz neuroregenerację. Badanie eksperymentalne wykazało, że CBD wspomaga także proces formowania się połączeń między komórkami nerwowymi w korze przedczołowej.

Badania nad CBD w leczeniu zaburzeń neurodegeneracyjnych

Choroby neurodegeneracyjne takie jak Alzheimer, Stwardnienie Rozsiane czy Parkinson, stanowią duże wyzwanie dla współczesnej medycyny. Statystyki zachorowań stale rosną, a standardowe terapie mają ograniczone możliwości. Poznawane mechanizmy działania wskazują, że CBD może być skuteczną formą terapii zaburzeń neurodegeneracyjnych. Naukowcy podkreślają, że działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające kannabidiolu jest nakierowane na te same receptory i kanały, które odpowiadają za rozwój tych chorób. Co więcej, CBD aktywuje szeroki zakres receptorów w ośrodkowym układzie nerwowym, powodując reakcje biochemiczne, behawioralne i molekularne. Szczególnie ważne z punktu widzenia naukowców jest działanie neuromodulujące oraz neuroprotekcyjne, co odgrywa istotną rolę w terapii wszystkich zaburzeń neurodegeneracyjnych.

CBD w terapii zaburzeń lękowych i depresji

Badania nad oddziaływaniem CBD na zaburzenia psychiatryczne trwają już od 70-tych lat XX wieku. Łagodzenie objawów zaburzeń psychotycznych, lękowych i depresyjnych spowodowało, że możliwość zastosowania w psychiatrii kannabidiolu staje się ciekawą alternatywą. Liczne badania wskazują, że CBD oddziałuje na receptor 5-HT1A, na który oddziałują popularne leki przeciwlękowe, przeciwdepresyjne oraz poprawiające nastrój.

Analiza wpływu CBD na funkcje poznawcze

Zaburzenia funkcji poznawczych mogą wynikać z różnych czynników i dotykać osób w każdym wieku. Dotyczą problemów z uczeniem się, pamięcią, funkcjami wykonawczymi i koncentracją uwagi. Badania wskazują, że CBD wywołuje reakcje w strukturach mózgu, odpowiadających za te procesy. Między innymi badania neuroobrazowania pokazały, że kannabidiol moduluje aktywność mózgu w przypadku przetwarzania emocji, pamięci werbalnej, hamowania reakcji i przetwarzania słuchowo-wzrokowego. Taki mechanizm wykazano u zdrowych ochotników oraz u osób z zaburzeniami psychicznymi zarówno podczas spoczynku jak i wykonywania zadań. Inne badania pokazały, że CBD ma pozytywny wpływ na neurogenezę oraz poprawę funkcji poznawczych. Wykazano między innymi, że kannabidiol przyczynia się do powstawania nowych komórek hipokampa, czyli struktury mózgu odpowiedzialnej za pamięć długotrwałą i przestrzenną.

CBD a redukcja stanów zapalnych w mózgu

Przeciwzapalne oddziaływanie kannabidiolu jest jednym z lepiej poznanych. Wiemy już, że CBD moduluje aktywność wielu receptorów odpowiedzialnych za przebieg procesów zapalnych takich jak PPARy, TRPV i GPR55. Wykazano między innymi, że w stanach neurozapalnych wzrasta gęstość oraz wrażliwość receptora TRPV1, a podanie CBD powoduje zmniejszenie ich wrażliwości. Co więcej, CBD ogranicza ilość cytokin zapalnych IL-6, IL-1β oraz TNF-α. W rezultacie kannabidiol wpływa na zmniejszenie neurozapalenia, które odgrywa istotną rolę w powstawaniu chorób neurodegeneracyjnych takich jak choroba Alzheimera, choroba Parkinsona czy Stwardnienie Rozsiane.

Potencjalne skutki uboczne i bezpieczeństwo stosowania CBD w kontekście neurologicznym

Publikacje poświęcone ocenie bezpieczeństwa kannabidiolu potwierdzają, że CBD jest substancją o wysokim profilu bezpieczeństwa. Wśród potencjalnych skutków ubocznych wskazuje się na możliwość podwyższenia parametrów enzymów wątrobowych, suchość w ustach i nadmierną senność. W przypadku zastosowania CBD u pacjentów, którzy stosują farmakoterapię, należy pamiętać o ich możliwych interakcjach z kannabidiolem. Popularne leki neurologiczne w większości mają podobne szlaki metaboliczne co CBD. Oznacza to, że enzymy wątrobowe, które odpowiadają za metabolizm substancji, mogą spowolnić lub przyspieszyć ten proces. Dlatego w takim przypadku o możliwości zastosowania kannabidiolu powinien zdecydować lekarz. Więcej na temat bezpieczeństwa stosowania, pisaliśmy tutaj.

Podsumowanie

CBD to naturalna substancja pozyskiwana z konopi, o dużym potencjale terapeutycznym. Liczne badania potwierdzają jej pozytywny wpływ na zdrowie i samopoczucie, w tym na funkcjonowanie mózgu m.in.:

CBD wywołuje reakcje w receptorach kannabinoidowych CB1 oraz CB2, które umiejscowione są w mózgu i wielu innych narządach
CBD przyczynia się do wzrostu poziomu BDNF, białka odpowiedzialnego za procesy pamięci, uczenia się, neurogenezy i neuroregeneracji
CBD może stać się alternatywną formą terapii chorób neurodegeneracyjnych. Jego działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające jest nakierowane na receptory i kanały, odpowiedzialne za te choroby
CBD wykazuje skuteczność w łagodzeniu objawów zaburzeń psychotycznych, lękowych i depresyjnych m.in poprzez oddziaływanie na receptor serotoninowy 5-HT1A
CBD wpływa na neurogenezę oraz poprawę funkcji poznawczych m.in. poprzez wspomaganie procesu tworzenia nowych komórek hipokampa, odpowiedzialnych za pamięć długotrwałą i przestrzenną
CBD hamuje wzrost cytokin zapalnych oraz zmniejsza aktywność receptorów, które odpowiadają za powstawanie stanów zapalnych m.in. w mózgu
badania potwierdzają wysoki profil bezpieczeństwa CBD, jednak kannabidiol może wchodzić w interakcje z wieloma lekami neurologicznymi
warto skonsultować z lekarzem możliwość zastosowania CBD w celu poprawy funkcjonowania mózgu

FAQ

Czy CBD jest jedynym kannabinoidem w konopiach, który poprawia funkcjonowanie mózgu?

W konopiach znajdziemy ponad sto kannabinoidów, ale właściwości tylko niektórych z nich zostały poznane. Obok CBD i THC lepiej poznanym jest CBG, czyli kannabigerol. Wiemy między innymi, że kannabigerol wpływa na neuromodulacje i neuroprotekcje oraz zwiększa właściwości przeciwzapalne CBD. Wskazuje to, że CBG również może odgrywać istotną rolę w poprawie funkcji mózgu.

Jaki olejek CBD wybrać na poprawę funkcjonowania mózgu?

Szukając najlepszego olejku na poprawę funkcji mózgu, warto wybrać taki, który zawiera CBD oraz CBG. Oba te kannabinoidy można zastosować w postaci dwóch osobnych olejków (olejku CBD i olejku CBG). Aby jednak ułatwić sobie aplikację i ograniczyć się do jednego, warto wybrać taki, który będzie zawierał wysoką zawartość obydwóch kannabinoidów np. Olejek CBD+CBG lub nasze suplementy diety Classic. Standardowe olejki CBD full spectrum zawierają CBG na poziomie poniżej 1%.

Czy olejek CBD i olejek CBG można ze sobą łączyć?

Oba kannabinoidy występują w jednym i drugim olejku, ale w różnym stężeniu. Dlatego bez obaw można je ze sobą łączyć. Co więcej, badania nad CBG wskazują, że kannabigerol wzmacnia niektóre właściwości CBD, dlatego warto stosować oba kannabinoidy.

Jakie stężenie CBD wybrać dla poprawy funkcjonowania mózgu?

Wybór stężenia jest kwestią bardzo indywidualną i zależy od wielu czynników. Jak w każdym przypadku polecamy rozpoczęcie stosowania od niższego stężenia 5 lub 10% i zwiększanie ilości kropli co kilka dni, obserwując swoje samopoczucie i reakcję organizmu. Taki sposób, pozwala na dobranie stężenia CBD, odpowiedniego dla indywidualnych potrzeb. literatura:

Jot, Kannabidiol leczy, Wydawnictwo MMJ, Bydgoszcz, 2018
Jot, Marihuana leczy, Wydawnictwo MMJ, Bydgoszcz, 2019
C. Campos i in., Cannabidiol, neuroprotection and neuropsychiatric disorders, Pharmacological Research vol. 112, 2016
Batalla, J. Bos, A. Postma, M. G. Bossong, The Impact of Cannabidiol on Human Brain Function: A Systematic Review, Frontiers Pharmacology vol. 11, 2021
Barreto Domingos i in., Repeated cannabidiol treatment affects neuroplasticity and endocannabinoid signaling in the prefrontal cortex of the Flinders Sensitive Line (FSL) rat model of depression, Neuropharmacology vol. 1, 2024
Pupin Schiavon i in., Influence of single and repeated cannabidiol administration on emotional behavior and markers of cell proliferation and neurogenesis in non-stressed mice, Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry vol. 64, 2016
Zuardi i in., Cannabidiol for the treatment of psychosis in Parkinson’s disease, Journal Psychopharmacology 23/8, 2009
Patricio, A. A. Morales-Andrade, A. Patricio-Martínez, I. D. Limón,Cannabidiol as a Therapeutic Target: Evidence of its Neuroprotective and Neuromodulatory Function in Parkinson’s Disease, Friontiers in Pharmacology vol. 11, 2020
Ortiz, S. Rueda, P. Di Ciano, Use of cannabidiol (CBD) for the treatment of cognitive impairment in psychiatric and neurological illness: A narrative review, Experimental and Clinical Psychopharmacology vol. 5, 2023
Silvestro, G. Schepici, P. Bramanti, E. Mazzon, Molecular Targets of Cannabidiol in Experimental Models of Neurological Disease, Molecular vol. 25/21, 2020
Łanocha, Działanie prokognitywne i przeciwzapalne wybranych ligandów receptora GABA-A-ergicznego, Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego, praca magisterska